Vanochtend lees ik in de krant dat het ‘iederwijs’ onderwijs ter ziele is. Het experiment is ten onder gegaan aan de steeds strengere regels ten aanzien van cognitieve prestaties op scholen.
Ik heb er de pest over in. Al een tijdje zie ik met lede ogen aan hoe mijn jongste zoon van 16 jaar gemangeld wordt in een leerfabriek die VWO heet. Bij de andere kinderen was het ook heel wat maar in deze tijd is de cognitieve terreur een feit geworden. Er moet gepresteerd worden. In klas vier worden er al toetsen gepland die meetellen voor het eindexamen.
De zoon zit nu in vijf atheneum en het wordt alsmaar erger. Naast examentoetsen wordt bij bijna elk vak een werkstuk verwacht en moet er ook nog een persoonlijk werkstuk komen dat tachtig uur in beslag neemt naast alle nog te lezen boeken.
Mijn middelbare schooltijd speelde zich af in de jaren zeventig en was angstaanjagend anders: zeven vakken, een paar werkstukken, geen plagiaatcontrole, ontspannen samenzijn met de docenten, veel discussie over maatschappelijke zaken, en soms hard werken.
Wat is er mis gegaan?
Gisteren zag ik een filmpje op You Tube van een meisje dat besloot zich bij de school ‘de Ruimte’ te vervoegen. De Ruimte is een school waar kinderen door activiteiten inzicht, kennis en vaardigheden verwerven. Ze bepalen zelf wat zij doen.
Het meisje had de eerste tijd grote moeite om niet te vervallen in opgelegde zaken. Ze vertelde dat ze soms snakte naar twee verplichte wiskundesommen op een dag. Liefdevol werd dit proces ‘omscholen’ genoemd. Later bleek dat de leergierigheid zich op een meer natuurlijke wijze aandiende. Een klein meisje vertelde ontspannen dat ze alles leuk vond op school. Dat raakte mij diep.
Kinderen worden tegenwoordig in een verstandelijke mal geperst. Het is een uitvloeisel van onze maatschappij die collectief in zijn hoofd zit. Ik vind het dan ook niet gek dat er zoveel ‘probleemgevallen’ zijn.
Soms heb ik zelfs de indruk dat kinderen doen alsof ze kinderen zijn om van het gezeur af te zijn. Diezelfde zoon en ik griezelen wel eens bij programma’s voor kinderen waar kinderen te braaf en te verstandig geportretteerd worden. Geen wonder dat het onhandelbare tegenovergestelde ook realiteit is.
Wat zou het fantastisch zijn wanneer authenticiteit bij kinderen weer op de voorgrond zou komen. Dat kinderen begeleid worden in het ontwikkelen van die dingen die ze van nature al in zich hebben. En dat school gaat over ontdekken, bevestigen en meesterschap.
